Ракиштен

Координати: 41°27.4′N 24°0.35′E / 41.4567° СГШ; 24.00583° ИГД / 41.4567; 24.00583
Од Википедија — слободната енциклопедија
Ракиштен
Κατάχλωρο
Ракиштен is located in Грција
Ракиштен
Ракиштен
Местоположба во областа
Ракиштен во рамките на Неврокоп (Егејска Македонија)
Ракиштен
Местоположба на Ракиштен во Неврокоп и областа Источна Македонија и Тракија
Координати: 41°27.4′N 24°0.35′E / 41.4567° СГШ; 24.00583° ИГД / 41.4567; 24.00583
ЗемјаГрција
ОбластИсточна Македонија и Тракија
ОкругДрамски
ОпштинаНеврокоп
Надм. вис.&10000000000000640000000640 м
Население
 • Вкупноиселено
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Ракиштен или Ракиштан (Κατάχλωρο, Катахлоро, катаревуса Κατάχλωρον, Катахлоро, до 1927 година Ρακίστα, Ракиста[1][2]) — поранешно село во Драмско, Егејска Македонија, на територијата на денешната општина Неврокоп во областа Источна Македонија и Тракија, Грција. Сè до 1920-тите било населено со Македонци-муслимани.[3]

Географија[уреди | уреди извор]

Селото се наоѓа на десниот брег на река Места на Бесленски Рид. Соседни села се Беслен, Годешево, Туховишта, Слаштен, Избишта, Витово, Дебрен и Гуштерак. Ракиштен лежи речиси на самата граница со Пиринска Македонија (Бугарија). Сместено е на важен пат кој во минатото го поврзувал Неврокоп со селата по северните падини на Боздаг.[4]

Историја[уреди | уреди извор]

Во Отоманското Царство[уреди | уреди извор]

Селото за првпат се спомнува во османлиски подробен регистар од 1464-65 г. Заведени се 1 муслиманско и 60 немуслимански домаќинства, како и 17 ергени и 6 вдовици немуслимани.[5] Во подробен регистар од 1478-1479 г. по име се наведени главите на домаќинства во Ракиштен (Ракиштани), дел од Испанеполе, вака: 3 муслимани, 158 немуслимани, 4 ергени немуслимани, 6 вдовици - вкупно 171 домаќинства.[6] Во скратен регистар за ливата Паша од 1519 г. селото Ракиштен (Ракиштане) за запишано вака — муслимани: 19 домаќинства, ергени - 10; немуслимани: 219 домаќинства, ергени - 18, вдовици - 11.[7] Во подробен регистар за санџакот Паша од 1524-1537 г. за селото Ракиштен (Ракиштен) се заведени муслимани: 1 ерген; немуслимани: 11, ергени - 1, вдовици - 2.[8] Во скратен регистар од 1530 г. селото Ракиштен (Рак’штане) имало муслимани: 23 домаќинства, ергени - 15; немуслимани: 208 домаќинства, ергени - 25; вдовици - 10.[9] Во подробен регистар на санџакот Паша за даночно обврзаното население од 1569-70 г. селото се води вака: муслимани - 31 семејство и 18 ергени; немуслимани - 38 семејства, 96 ергени, 8 вдовици и 1 баштина.[10] Во список за Неврокопскиот вилает од 13 март 1660 г. селото Ракиштен (Рак(и)штани) имало 10 немуслимански даночни обврзници.[11] Во подробен регистар за собирањето на данокот авариз од Неврокопската каза за 1723 г. за селото Ракиштен (Ракиштани) се запишани 20 муслимани, 11 стопански чифтови и 14 даночно обврзани домаќинства.[12]

Во XIX век Ракиштен било муслиманско село во Неврокопската каза. Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во г. Ракиштен (Rakishtène) било село со 85 домаќинства на 220 жители муслимани.[13]

Во 1891 г. Георги Стрезов напишал за селото:

„ Ракиштен, село со 90 куќи, Македонци.[14][15] “

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. во Ракиштен живееле 620 Македонци-муслимани,[16][17]

Во Грција[уреди | уреди извор]

По Балканските војни во 1913 г. селото е припоено кон Грција. Истата година селото имало 1.043 жители.[18] Во истата 1913 г. неколку семејства од Ракиштен пребегале во пиринското село Слаштен преку границата.[19] Во 1920 г. во селото се попишани 698 жители, што значи дека населението доста настрадало во Првата светска војна.[3]

Во 1923 г. жителите се иселени во Турција по сила на Лозанскиот договор. Во 1927 г. селото е преименувано во Катахлорон (Κατάχλωρον).[2] До 1928 г. во Ракиштен биле доведени 184 грчки колонисти (58 семејства) од Турција.[20] Во 1928 г. во селото живееле 207 лица. Во 1940 г. населението се зголемило на 301 жител.

Селото повторно е напуштено за време на Граѓанската војна, а по војната неговото обновување не било дозволено поради близината на границата.[3]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Занемарен непознатиот параметар |access= (се препорачува |access-date=) (help); Недостасува права црта во: |access= (help)
  2. ↑ 2,0 2,1 Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). I дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 190–191. ISBN 9989-9819-5-7.
  4. ↑ Иванов, Йордан Н (1982). Местните имена между долна Струма и долна Места : принос към проучването на българската топонимия в Беломорието. София: Издателство на Българската академия на науките. стр. 14.
  5. ↑ Бошков, Ванчо (1978). Турски документи за историјата на македонскиот народ, серија 2, том 4. Скопје: Архива на Македонија. стр. 93–94. OCLC 165435293.
  6. ↑ Радушев, Евгений (2005). Помаците - християнство и ислям в Западните Родопи с долината на р.Места, XV - 30-те години на XVIII век. Част II - Приложения. София: Народна библиотека Св. Св. Кирил и Методий - Ориенталски отдел. стр. 46–48. ISBN 954-523-084-3. OCLC 166026970.
  7. ↑ Радушев, стр. 61
  8. ↑ Радушев, стр. 66
  9. ↑ Радушев, стр. 127
  10. ↑ Стојановски, Александар (2007). Турски документи за историјата на Македонија. Опширен пописен дефтер за Паша санџакот (казите Драма, Кавала, Серез и Неврокоп) од 1569/70 година, том X, книга 2. Скопје: Државен архив на Република Македонија. стр. 511–514. ISBN 978-998-962-264-9. OCLC 645308759.
  11. ↑ Горозданова, Елена (2001). Архивите говорят № 13 – Турски извори за българската история. София: Главно управление на архивите при МС. стр. 294. ISBN 954-9800-14-8.
  12. ↑ Радушев, стр. 141
  13. ↑ Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 126–127. ISBN 954-8187-21-3.
  14. ↑ Нарекувајќи ги „Бугари“ под влијание на бугарската пропаганда.
  15. ↑ Стрезов, Георги (1891). „Два санджака отъ Источна Македония“ (PDF). Периодическо списание на Българското книжовно дружество въ Средѣцъ. Средѣцъ: Държавна печатница. Година Осма (XXXVII–XXXVIII): 12.
  16. ↑ Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  17. ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 194. ISBN 954430424X.
  18. ↑ Λιθοξόου, Δημήτρης. „Απαρίθμηση των κατοίκων των νέων επαρχιών της Ελλάδος του έτους 1913 – Μακεδονία“ (грчки). Архивирано од изворникот 2012-07-31. Посетено на 3 мај 2009.
  19. ↑ Енциклопедия „Пирински край“, том II. Благоевград: Редакция „Енциклопедия“. 1999. стр. 268. ISBN 954-90006-2-1.
  20. ↑ Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
Населени места во општината Неврокоп
ОЕ Неврокоп
Историски
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ракиштен&oldid=5208444“