Куќа на духови

Додај врски
Од Википедија — слободната енциклопедија
Куќа на духови
АвторИзабел Аљенде
Изворен насловLa casa de los espiritus
Изработувач на
корицата		Џорди Санчез[1]
ЗемјаЧиле
Јазикшпански
ЖанрАвтобиографски роман, Магичен реализам
Дејството се
одвива во		Чиле, 1910–1970
Издадена
1982
ISBN9788401380112
OCLC25823349
863.64
Клас. КБPQ8098.L54 C313

Куќа на духови (шпански: La casa de los espíritus 1982) е дебитантски роман на Изабел Аљенде. Романот бил отфрлен од неколку издавачи на шпански јазик пред да биде објавен во Буенос Аирес во 1982 година. Станал инстант бестселер, бил позитивно оценет од критичарите и ја катапултирал Аљенде до книжевна ѕвезда. Романот бил прогласен за најдобар роман на годината во Чиле во 1982 година, а Аљенде ја добила наградата „Panorama Literario“ на земјата.[2] Куќа на духови е преведена на над 20 јазици.[3] На македонски јазик е издаден во 2024 година од издавачката куќа “Антолог“

Книгата првпат ја осмислила Аљенде кога добила вест дека нејзиниот 100-годишен дедо умира. Таа почнала да му пишува писмо кое на крајот станало ракопис на Куќа на духови.[4] Нејзиниот роман е под влијание на романот на Габриел Гарсија Маркез „Сто години самотија“ .

Приказната го опишува животот на семејството Труеба, кое опфаќа четири генерации и ги следи постколонијалните општествени и политички потреси на Чиле - иако името на земјата и имињата на личностите кои се блиску паралелни со историските, како што е „Кандидатот/Претседателот“ (Салвадор Аљенде) или „Поетот“ (Пабло Неруда), никогаш не се експлицитно дадени. Приказната е раскажана главно од перспектива на двајца протагонисти (Естебан и Алба) и вклучува елементи на магичен реализам.

Главни карактери[уреди | уреди извор]

Некои од имињата на ликовите се значајни, особено женските имиња, кои често укажуваат на карактерот на ликовите. Имињата Нивеа, Клара, Бланка и Алба се повеќе или помалку синоними и ова се споменува како семејна традиција. (Нивеа значи снежно-бело, и може да се преведе како „бело“ како и сите други, иако тие имаат специфично значење.) Името на Ферула значи „прачка“ на латински, а на шпански, се однесува на предмет што се користи за имобилизација на екстремитет, како што е шина или гипс.

Клара дел Вале Труеба[уреди | уреди извор]

Клара е клучната женска фигура во романот. Таа е видовита и телекинетична и ретко внимава на домашните задачи, но го држи семејството заедно со љубовта кон нив и нејзините неверојатни предвидувања. Таа е најмладата ќерка на Северо и Нивеа дел Вале, сопруга на Естебан Труеба и мајка на Бланка, Хаиме и Николас.

Естебан Труеба[уреди | уреди извор]

Естебан Труеба е централниот машки лик на романот и е еден од главните наратори на приказната заедно со неговата внука Алба. Во младоста, тој ја бара сирената и зеленокосата Роза Убавата, ќерката на Северо и Нивеа дел Вале, и се труди во рудниците да заработи соодветно богатство за да може да ја издржува. Но откако таа ненадејно умира тој се жени за сестра и Клара по одредено време.

Бланка Труеба[уреди | уреди извор]

Бланка (буквално, „бела“) е првородената ќерка на Клара и Естебан. Таа го поминува своето детство помеѓу куќата на Труебас во главниот град и Трес Маријас, каде што формира интензивна врска со момчето по име Педро Терцеро Гарсија, синот на надзорникот на Естебан. Нивното пријателство трае, иако тие се гледаат само во лето, а во адолесценцијата стануваат љубовници.

Педро Гарсија Третиот[уреди | уреди извор]

Педро е син на закупецот и надзорник на Трите Марии, Педро Гарсија Вториот. На млада возраст се заљубува во Бланка и е татко на нејзиното единствено дете Алба. Во младоста, тој ги шири социјалистичките идеали на работниците на хациендата, а подоцна станува револуционер и текстописец (неговиот лик можеби е моделиран по револуционерниот текстописец Виктор Јара).

Алба Труеба де Сатињи[уреди | уреди извор]

Алба (шпански „Зора“, латински „бело“) е ќерка на Бланка и Педро Гарсија Третиот, иако долги години од нејзиниот живот ја наведувале да верува дека грофот де Сатињи и е татко.

Северо и Нивеа дел Вале[уреди | уреди извор]

Северо (буквално, „строг“) и Нивеа („снежна“) се родители на Роза, Клара и неколку други деца. Кандидатурата на Северо за Либералната партија на Чиле набргу завршува откако некој се обидел да го отруе, но наместо тоа ја убива неговата ќерка Роза. Нивеа, пак, ќе стане истакнат социјален активист за ослободување на жените.

Дадилката[уреди | уреди извор]

Служејќи им на семејствата Дел Вале и Труеба цел живот, Нана е емотивно блиска со сите деца за кои се грижела, особено со Клара.

Роза дел Вале[уреди | уреди извор]

Најстарата ќерка на Северо и Нивеа, Роза е родена со зелена коса, златни очи и неверојатна убавина. Нејзината неземна убавина ги заплашува сите во селото, освен Естебан Труеба, кој е длабоко заљубен во неа и ја бара нејзината рака.

Хаиме Труеба[уреди | уреди извор]

Хаиме е син на Клара и Естебан Труеба. Срамежлив, книгољубив и сочувствителен лекар кој ги лекува сиромашните, тој служи како контраст на неговиот брат близнак Николас и неговиот лош татко.

Хаиме можеби е инспириран од личниот лекар Артуро Жирон на чилеанскиот претседател Салвадор Аљенде.

Традиции[уреди | уреди извор]

По дебито на „Куќа на духови“, Аљенде почнала да го следи правилото да започне да ги пишува сите нејзини книги на 8 јануари.

Филмски и театарски адаптации[уреди | уреди извор]

Во 1993 година, книгата беше адаптирана во филм ( Куќа на духови ) од данскиот режисер Биле Аугуст. Во филмот глумат Џереми Ајронс како Естебан Труеба, Мерил Стрип како Клара дел Вале Труеба, Винона Рајдер како Бланка Труеба, Глен Клоус како Ферула Труеба и Антонио Бандерас како Педро Гарсија Третиот. Додека филмот освои некои помали меѓународни награди, нашироко се сметаше за критички неуспех.[5] Две често цитирани причини беа неговата дифузно епизодна структура и актерската екипа од претежно англо-американски актери во латиноамерикански улоги.[6] Филмот исто така беше неуспех за бокс офисот, со што врати само 6,2 милиони долари од буџетот од 40 милиони долари.[7]

Театарската адаптација на романот беше претставена во театарот Book-It Repertory во Сиетл во 2007 година.[8][9]

Романот е адаптиран и за театарот во верзија напишана од Каридад Свич, која е нарачана од Repertorio Espanol во Њујорк. Таа адаптација била премиерно прикажана во 2009 година и ја добила наградата HOLA за извонредно достигнување во драматургијата од Хиспанската организација на латински актери.Свич, исто така, напишала верзија на драмата на англиски јазик која ја добила наградата Примус на Американската асоцијација на театарски критичари во 2011 година за нејзината продукција во театарската компанија Денвер Центар во 2010 година.[10]

На 23 мај 2018 година, било објавено дека Хулу развива адаптација на телевизиска серија на романот со продукциската компанија FilmNation Entertainment. Се очекува Аљенде да биде извршен продуцент на проектот.[11] На 19 октомври 2021 година, било објавено дека Ева Лонгорија ќе глуми во проектот.[12]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „La casa de los espíritus - Leelibros.com, biblioteca de Sedice“. leelibros.com. Посетено на 11 November 2017.
  2. ↑ „Fairfield University : Award-winning author Isabel Allende to speak at Fairfield University“. Fairfield.edu. Архивирано од изворникот на 2007-09-30. Посетено на 11 November 2017.
  3. ↑ Penalva, Joanna. "Arts & Culture: Department of Drama Presents ‘The House of the Spirits’," Syracuse University News (November 7, 2017).
  4. ↑ Beard, Alison. "Creativity: Life’s Work: An Interview with Isabel Allende," Harvard Business Review (May 2016).
  5. ↑ "The House of the Spirits," Rotten Tomatoes. Retrieved Oct. 12, 2020.
  6. ↑ "We’re All Eagerly Counting Down the Days For Isabel Allende’s Work on Print and on Screen," BELatina Daily (June 24, 2019).
  7. ↑ „The House of the Spirits (1994)“. Box Office Mojo. Посетено на August 15, 2011.
  8. ↑ „Arts & Entertainment - This old "House" opened a lot of doors for Isabel Allende“. Seattletimes.nwsource.com. Посетено на 11 November 2017.
  9. ↑ „Book-It Repertory Theatre“. Book-It Repertory Theatre. Архивирано од изворникот на 12 July 2012. Посетено на 11 November 2017.
  10. ↑ "Playwright Caridad Svich wins ATCA's 2011 Francesca Primus Prize," American Theatre Critics Association website (July 8, 2011).
  11. ↑ Andreeva, Nellie (May 23, 2018). „'The House Of The Spirits' TV Series Based On Isabel Allende Novel In Works At Hulu From FilmNation Entertainment“. Deadline. Посетено на May 23, 2018.
  12. ↑ Cordero, Rosy (October 19, 2021). „Eva Longoria To Star In TV Adaption of Isabel Allende's Novel 'The House of the Spirits'“. Deadline Hollywood. Посетено на October 19, 2021.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Куќа_на_духови&oldid=5199802“